Tarix təkrarlanır: 1 həftəyə baş verən təyyarə qəzalari - Təsadüf, texniki problem ya siyasi oyun?

Xəbər verdiyimiz kimi, dekabrın 25-də Bakı-Qroznı marşrutu üzrə uçan təyyarə Qazaxıstanda Aktau aeroportu yaxınlığında məcburi eniş edib, nəticədə 38 nəfər dünyasını dəyişib. Qəzanın baş vermə səbəbi ilk öncə quş sürüsü ilə toqquşma bildirilsə də, daha sonra təyyarənin vurulduğu məlum oldu.

Tarix təkrarlanır: 1 həftəyə baş verən təyyarə qəzalari - Təsadüf, texniki problem ya siyasi oyun?
Xəbər verdiyimiz kimi, dekabrın 25-də Bakı-Qroznı marşrutu üzrə uçan təyyarə Qazaxıstanda Aktau aeroportu yaxınlığında məcburi eniş edib, nəticədə 38 nəfər dünyasını dəyişib. Qəzanın baş vermə səbəbi ilk öncə quş sürüsü ilə toqquşma bildirilsə də, daha sonra təyyarənin vurulduğu məlum oldu.

Bu gün isə Cənubi Koreya "Jeju Air" aviaşirkətinin Bankonq-Muan reysini yerinə yetirən Boinq-737-800 sərnişin təyyarəsi Muan şəhərində qəzaya uğrayıb. Son məlumata görə, qəza nəticəsində 179 nəfər həlak olub. İlkin ehtimala görə, təyyarənin qəzaya uğramasına səbəb quş sürüsü ilə toqquşması olub.  Daha sonra Kanadanın "Halifax" hava limanında "Air Canada" aviaşirkətinə məxsus təyyarə eniş mexanizmi nasaz olduğu üçün təcili eniş edib. Nasazlığa baxmayaraq, sərnişinlər və ekipaj üzvləri arasında yalnız yüngül xəsarət alanlar olub.

Fövqəladə xidmətlər dərhal hadisə yerinə cəlb edilib və hakimiyyət orqanları insidentin səbəblərini araşdırır. 

Bəs bütün bu qəzaların ardıcıl baş verməsi təsadüfdir ya tarix təkrarlanır?

Son 1 həftədə baş verən hadisələr bir-birini izləyərək ciddi narahatlıq yaradır. Ardıcıl təyyarə qəzaları müxtəlif ölkələrdə müəyyən müddət fərqlə baş verib və onların səbəbləri çox vaxt oxşar olur - məsələn, eyni təyyarə növündəki texniki problemlər, hava şəraiti və ya əməliyyat səhvləri. 

Tarixdə təkrarlanan ardıcıl təyyarə qəzaların təqdim edirik:

21 avqust 1982: British Airways-a məxsus bir təyyarə Londona enərkən qəza keçir. Qəzada 17 nəfər həyatını itirib. İki gün sonra 23 avqustda Pan American Airways-a məxsus başqa bir təyyarə Fransada qəzaya uğrayır və 73 nəfər həlak olur.Bu iki qəza arasında cəmi 2 gün fərq var. Araşdırmalar göstərir ki, hər iki hadisə bənzər səbəblərlə - hava şəraiti və texniki problemlər nəticəsində baş verib. Həmin dövrdə təyyarə təhlükəsizliyi qaydaları indiki qədər sərt deyildi, buna görə də belə ardıcıl qəza hadisələri meydana gələ bilirdi.

13 mart 1972: Eastern Air Lines Flight 401 adlı təyyarə Florida ərazisində havada qəzaya uğrayır. 101 nəfər həlak olur. Növbəti gün 14 mart baş verən Pan American Airways Flight 6 adlı başqa bir təyyarə Florida ştatında qəzaya uğrayır və 47 nəfər həyatını itirir. Bu iki qəza arasında cəmi 1 gün fərq var. Araşdırmalar göstərir ki, bənzər texniki səbəblər və aviasiya şirkətlərinin əməliyyat təcrübələrindəki səhvlər bu qəzaların təkrarlanmasına səbəb olub.

17 iyul 2014: Malaysia Airlines Flight 17 adlı təyyarə Ukraynanın Donetsk bölgəsində atəşə tutulur. 298 nəfər həlak olur. 18 iyul növbəti gün Malaysia Airlines Flight 370 adlı başqa bir təyyarə itirilib və hələ də tapılmayıb. Təyyarənin niyə itməsi hələ də məlum deyil, amma bu hadisələr arasında bir gün fərq var. Bu qəza zənciri bir çox mütəxəssis tərəfindən aviasiya şirkətinin təhlükəsizlik protokolları ilə əlaqələndirilir. Hər iki hadisə ciddi araşdırmalara səbəb olub və dünya miqyasında böyük diqqət çəkib. Bəziləri isə silsilə qəzaların siyasi oyun qurbanı olduğunmu düşünür. 

Ardıcıl təyyarə qəzaları çox nadir olsa da, baş verdikdə ciddi araşdırmaların aparılmasına və aviasiya təhlükəsizliyinin daha da inkişaf etdirilməsinə təkan verir. Bu cür hadisələr aviasiya sənayesində təkmilləşdirmə və təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsi zərurətini vurğulayır. Təsadüf ya siyasi oyunun nəticəsi olması isə hələ də aydınlaşdırılmayıb.